Ung thư gan (ung thư biểu mô tế bào gan) là một ung thư phát sinh từ gan. Nó còn được gọi là ung thư gan nguyên phát hoặc hepatoma.
Tại Việt Nam, ung thư gan là loại ung thư phổ biến đứng hàng thứ tư ở cả 2 giới. Ung thư gan chủ yếu xuất hiện ở người lớn tuổi, độ tuổi từ 50-60 là độ tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao. Thông thường nam giới có nguy cơ mắc phải cao gấp 7 đến 8 lần so với phụ nữ.
Những thực phẩm là tác nhân gây ung thư gan hàng đầu
Các loại thực phẩm như: gạo, ngô, đậu, hạt hướng dương, trái cây hoặc hải sản khô… nếu quá trình chế biến, bảo quản và vận chuyển không đúng cách rất dễ phát sinh nấm mốc. Không những thế, đồ hộp, thức ăn chế biến sẵn bị ôi thiu hoặc quá hạn cũng có thể bị nhiễm nấm mốc. Loại nấm này tiết ra một độc tố rất mạnh gọi là aflatoxin.
Nếu ăn phải các loại thực phẩm này, dù chỉ với một liều lượng rất nhỏ cũng đã có thể gây ngộ độc cấp tính cho các cơ quan nội tạng. Khi xâm nhập vào gan sẽ dẫn tới gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan.
Nếu người đang bị viêm gan B mà ăn phải nấm mốc có chứa aflatoxin thì nguy cơ ung thư sẽ tăng cao 60 lần so với người chỉ nhiễm viêm gan B.
Các nghiên cứu cũng cho thấy aflatoxin độc hơn asen (thạch tín) tới 68 lần. Aflatoxin sau khi vào cơ thể chủ yếu được gan chuyển hóa thành một loại dẫn xuất khác, có khả năng gắn chèn với ADN nên gây ra đột biến gen. Nếu đột biến gen khiến tế bào phân chia không ngừng nghỉ thì sẽ khởi phát ung thư.
Tiếp xúc lâu dài với aflatoxin nồng độ cao cũng được xác định là nguyên nhân chính gây ung thư gan. Việc hấp thu 1mg aflatoxin có thể gây ung thư và 20mg đủ gây ra cái chết cho một người trưởng thành.
Những nguyên tắc cần nhớ để phòng ngừa ung thư gan
Cần tăng cường kiểm tra thường xuyên đối với những người có nguy cơ cao bị ung thư gan. Những trường hợp này bao gồm: nhiễm virusviêm gan Bhoặc viêm gan C, uống quá nhiều rượu, viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, xơ gan do nhiều nguyên nhân khác, tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư gan.
Để phòng ngừa những bệnh lý liên quan đến gan, đặc biệt làung thưgan, bác sĩ khuyên bạn nên nói không với rượu bia. Rượu có thể gây xơ gan. Người uống càng nhiều rượu bia, sức thải qua gan càng lớn và nguy cơ mắc ung thư càng cao. Chính vì vậy, không uống rượu bia có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
Đồng thời, không hút thuốc lá, tránh xa môi trường có khói thuốc. Thuốc lá cũng được đưa vào danh sách những thành phần có tác động tiêu cực đến gan và gây hại đến nhiều cơ quan trong cơ thể.
Tiêm phòng vaccineviêm gan Bcũng có vai trò rất quan trọng. Nhiễm virus viêm gan B mạn tính khiến người bệnh dễ bịxơ ganvà tiến triển thành ung thư gan. Mặc dù hiện đã có vaccine nhưng do hiểu biết của người dân, đặc biệt ở vùng nông thôn và miền núi còn nhiều hạn chế nên không khám sức khỏe định kỳ, không tiêm phòng vaccine đầy đủ.
Người dân cũng cần duy trì cân nặng hợp lý; điều trị bệnh tiểu đường tích cực. Những người mắc tiểu đường (đặc biệt là tiểu đường type 2) có nguy cơ mắcung thư gancao gấp khoảng 2 lần so với những người bình thường.
